Ανοίξαντός σου την χείρα...

Ο πρώτος στίχος από τα Ανοιξαντάρια του Μάρκου Βασιλείου (+1919), σε ήχο πλάγιο του τετάρτου.

Ψάλλει ο Βυζαντινός Χορός ΤΡΟΠΟΣ, από τον ψηφιακό δίσκο "Πολίτες μελουργοί"

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΑΡΚΟΣ
Πατριαρχικός γραμματέας (1856-1919)
Ο Μάρκος Βασιλείου υπήρξε ένας προικισμένος μουσικολόγος της Κωνσταντινουπόλεως, ο κυριότερος αντίπαλος της στενογραφικής θεωρίας του Κωνσταντίνου Ψάχου (1869-1949). Γεννήθηκε στη Σιάτιστα τής Μακεδονίας και σε ηλικία 17 ετών πήγε στην Κωνσταντινούπολη, εργάστηκε στο Πατριαρ­χείο Κωνσταντινουπόλεως ως γραμματέας της Ιεράς Συνόδου και διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Οικουμενικού Πατρι­άρχου Ιωακείμ του Γ’. Συνέψαλε με τον Πρωτοψάλτη τού Οικουμενικού Πατριαρχείου Ιάκωβο Ναυπλιώτη (1864-1942). Του είχε ανατεθεί μάλιστα να γράψει τον πρώτο δοξαστικό ύμνο της πρώτης μετά το 1453 λειτουργίας πού θα γινόταν στην Αγ. Σοφία (Μ.Φ. Δραγούμης).

Ανοίξαντός σου την χείρα. Η έναρξη τού ργ' (103ου) ψαλμού έδωσε την ονομασία σε μία ενότητα μελοποιημένων στίχων, τα ανοιξαντάρια. Κατατάσσονται σε παλαιά ή μέγιστα με μελισματική ανάπτυξη, το «νέον μέλος» τού Ιω­άννου Κουκουζέλους, περίφημου Βυζαντινού μαΐστορα και όσιου της Ορθόδοξης Εκκλησίας και άλλων μελοποιών, σε συντετμημένα από τον Χουρμούζιο Χαρτοφύλακα και σε νεώτερα από τους Φωκαέα και Ραιδεστηνό. Ο Μάρκος Βασιλείου ονομάζει τα ανοιξαντάριά του αρχαία γιατί πραγματικά διατήρησε τη βασική μουσική δομή των συνθέσεων πού τού προσέφερε ή παράδοση τής μελοποιίας. Ο Μακεδόνας στην καταγωγή Μάρκος Βασιλείου, μέσα από τη σύνθεσή του ξεδιπλώνει μία μουσική προσωπικό­τητα χαρισματική όχι μόνο ως προς την μελοποιία αλλά και τη θεωρητική κατάρτιση. Εγκολπώθηκε την ψαλτική παράδοση τής Μεγάλης τού Χριστού Εκκλησίας, προφορική και γραπτή, περισσότερο ίσως από άλλους ψάλτες τής Πόλης. «Προέβην εις επιτομήν των αρχαίων πρωτοτύπων προσπαθήσας όσον ήν δυνατόν και εν τη συντομία, ίνα διατηρηθή η υφή του σεμνοπρε­πούς και κατανυκτικού αύτών μέλους» (1882).

proslalia.blogspot.com