Νίκος Καλαϊτζής (Μπινταγιάλας) - O μερακλης ο ανθρωπος

Ο Νίκος Καλαϊτζής γεννήθηκε στο Μεσότοπο της Λέσβου το 1925 από
Μεσοτοπίτες γονείς. Ο πατέρας του Γιάννης γεννήθηκε το 1888, ήταν κουρέας και
σουβατζής στο επάγγελμα αλλά ημιερασιτεχνικά τα πρώτα χρόνια έπαιζε λαούτο και
ούτι. Τα άλλα τρία αδέλφια του και αυτοί μουσικοί, ο μεγαλύτερος Δημήτρης, ο
δεύτερος Γιώργος και ο μικρότερος Ηλίας.
Ο Νίκος Καλαϊτζής αποτελεί έναν από τους πιο ικανούς και προικισμένους
μουσικούς της Λέσβου. Δεξιοτέχνης και πληθωρικός σαν οργανοπαίκτης και
εκφραστικός σαν τραγουδιστής υπηρέτησε για πολλές δεκαετίες το παραδοσιακό και
μεταπολεμικό λαϊκό τραγούδι. Η ικανότητά του στον αυτοσχεδιασμό αλλά και στο
πέρασμα του ενός μουσικού δρόμου με τον άλλο είναι πράγματι μοναδική.
Παίζοντας επαγγελματικά πέντε όργανα (βιολί, σαντούρι, μπουζούκι,
κορνέτα και τρομπόνι) με επιδέξιο χειρισμό σε όλα, υπήρξε ένας από τους ελάχιστους
Μυτιληνιούς μουσικούς που η φήμη του ξεπέρασε τα όρια της πατρίδας του.
Ταυτόχρονα αποτέλεσε και έναν από τους πιο αυθεντικούς εκπροσώπους και
εκφραστές του Μυτιληνιού μουσικού ύφους και γενικότερα του Σμυρναίικου, που
επηρέασε σημαντικά τη μουσική της Λέσβου.
Στα μέσα της δεκαετίας του 30 οι αδελφοί Καλαϊτζή σχηματίζουν
οικογενειακή ορχήστρα, γίνονται πασίγνωστοι και περιζήτητοι σε όλο το νησί με το
ψευδώνυμο «Μπινταγιάλα». Η ονομασία Μπινταγιάλα προέκυψε από το μεγαλύτερο
αδελφό Δημήτρη, ένα μουσικό υψηλής στόφας, ακούραστο και παθιασμένο με τη
τέχνη του. Έλεγε ο κόσμος το συγκρότημα που έλεγε ωραία το τραγούδι
«Μπινταγιάλα» του Παναγιώτη Τούντα, όταν αναφερότανε σε αυτούς και έτσι τους
έμεινε η ονομασία Ο πόλεμος του 40 σημαίνει και την απαρχή του αφανισμού της
οικογένειας. Ο Δημήτρης φεύγει στο Αλβανικό μέτωπο και σκοτώνεται το Δεκέμβρη
του 1940 στο Καλυβάτσι δυτικά του Πόγραδετς, αφήνοντας τη τελευταία του πνοή
στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας. Ο Γιώργος φεύγει στη Μέση Ανατολή, όπου
υπηρετεί στην ταξιαρχία του Ρίμινι. Το ξεκλήρισμα της οικογένειας ολοκληρώνεται
με ένα τραγικό περιστατικό. Το καλοκαίρι του 1943 βρίσκεται πνιγμένος ο πατέρας
στη βάρκα του στα Μάκαρα και σε τρεις ημέρες πεθαίνει στο Ποδαρά η μητέρα Έτσι
απομένουν τα δύο μικρότερα αδέλφια ορφανά, αφού οι τέσσερις αδελφές έχουν εν τω
μεταξύ μεταβεί στη Θεσσαλονίκη σε μια αδελφή της μητέρας τους. Παρά τις
δύσκολες εποχές, την οικογενειακή τραγωδία, αλλά και τις προσωπικές αντιξοότητες
ο Νίκος Καλαϊτζής μετά το στρατιωτικό του ύψωσε το μουσικό του ανάστημα,
μετακομίζει στην Χαλκίδα και με τα άλλα δύο αδέλφια του σχηματίζουν συγκρότημα,
για είκοσι χρόνια περίπου, με την ονομασία «οι Μυτιληναίοι».
Τη δεκαετία του 70 με την αναζωπύρωση του παραδοσιακού τραγουδιού
γνωρίζει μια δεύτερη καριέρα και στην Αθήνα πλέον αποτελεί αδιαφιλονίκητα το
πρώτο όνομα ανάμεσα στους Λέσβιους μουσικούς. Ηχογραφεί με τους παλιούς
παιδικούς φίλους Τάσο Κουλούρη και Χρήστο Παπανικολάου σειρά από
παραδοσιακά τραγούδια και τα επόμενα χρόνια συμμετέχει σε ιστορικές
ηχογραφήσεις (Λέσβος Αιολίς, Μουσικά σταυροδρόμια στο Αιγαίο, κα) και
συνεργάζεται για πολλά χρόνια με το Αρχείο Ελληνικής Μουσικής σε πολλές
εκδηλώσεις, συναυλίες σε Ελλάδα και εξωτερικό, κτίζοντας ένα σεβαστό όνομα στο
χώρο της παραδοσιακής μουσικής. Θα αναφέρουμε χαρακτηριστικά ότι έχει πατήσει
το πόδι του επαγγελματικά στις τέσσερις Ηπείρους Ευρώπη (εκτός από Ελλάδα και
Κύπρο, Γερμανία, Βέλγιο, Ολλανδία) , Αμερική (Σικάγο, Καναδάς), Αυστραλία και
Αφρική.

(ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΜΟΣΧΟΒΗΣ)