Σάββατο 1 Ιανουαρίου 2011

Μίκαελ Μαν, «Βοηθητικός»

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Η κινηματογραφική ταινία «Βοηθητικός» (Collateral) του Μίκαελ Μαν είναι μια αξιόλογη για τον προβληματισμό της ταινία του σύγχρονου Αμερικανικού κινηματογράφου. Πράγματι τον τελευταίο καιρό γυρίζονται στην Αμερική ταινίες επάνω σε θέματα που προκαλούν τον έντονο υπαρξιακό προβληματισμό. Στη συγκεκριμένη ταινία θίγεται το πρόβλημα της ενοχής του προσώπου σε μια εντελώς απρόσωπη κοινωνία, στην κοινωνία τον Λος Άτζελες, μιας Αμερικανικής μεγαλούπολης των δέκα. πέντε εκατομμυρίων κατοίκων. Κεντρικός ήρωας της ταινίας είναι ένας ταξιτζής, που άθελα του γίνεται συνεργός σε μια. σειρά από εγκλήματα, που διαπράττει κάποιος επαγγελματίας δολοφόνος.

Σε μια πόλη που κανένας δεν γνωρίζει κανέναν τι έννοια έχει η προσωπική ευθύνη και η προσωπική ενοχή; Τι σημασία έχει η ενοχή, που ο κόσμος απωθεί στο υποσυνείδητο του υπνωτισμένος από την τηλεόραση για όλη του τη ζωή; «Δεν κάθισα ποτέ να σκεφτώ τον εαυτό μου. Θέλησα να κερδίσω τη ζωή μου, αλλά ήταν χαμένη προσπάθεια» λέει στον ταξιτζή ο επαγγελματίας δολοφόνος, μιλώντας για τη ζωή του και για τη «δουλειά» του. «Συνηθίζεις. Δεν σε απασχολεί. Συγκεντρώνεσαι μόνο στη «δουλειά».
«Όλοι είμαστε ασήμαντοι σ' αυτό το απέραντο πουθενά. » « Όλοι είμαστε ασήμαντοι». Εννοεί ότι κανένας δεν έχει τόση σημασία για κάποιον, ώστε να προκαλέσει τη συμπάθεια και τα άλλα ανθρώπινα συναισθήματα μιας προσωπικής σχέσης. Η απροσωπία της σύγχρονης μεγαλούπολης όλα τα ανθρώπινα αισθήματα τα έχει σκοτώσει. «Ένας τύπος μπαίνει στο μετρό και πεθαίνει. Λες ότι θα καταλάβει κανείς;»

Το ενωτικό στοιχείο της ταινίας, που λειτουργεί σαν λάϊτ μοτίβ είναι ένα ταξί στους νυχτερινούς δρόμους του Λος Άτζελες. Ο ταξιτζής ένας σπάνιος άνθρωπος που προσπαθεί να διατηρήσει την ανθρωπιά του μέσα σ' ένα απάνθρωπο περίγυρο. Ένας άνθρωπος που ζει μέσα σ' έναν ανάλγητο κόσμο παραμένοντας πονετικός πρώτα, για τη γριά μητέρα του και κατόπιν για τους ανθρώπους γύρω του.

Η αγωνία για τους συνεχείς φόνους που διαπράττει τον ένα μετά τον άλλο ο επαγγελματίας δολοφόνος, ο ψυχρός τρόπος του, η θεωρητική του θεμελίωση ως προς το μάταιο των αισθημάτων μέσα σε ένα σκληρό κι ανάλγητο κόσμο διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή. Ο θεατής προβληματίζεται για την ενοχή. Ένοχος είναι μόνο ο εκτελεστής, ο δολοφόνος που κάνει τη «δουλειά» του με συνέπεια, όπως θα έκανε κάθε άλλη δουλειά; Βοηθητικός είναι μόνο ο ταξιτζής, που άθελα του, με την απειλή ενός περιστρόφου γίνεται συνεργός σε εγκλήματα ή μήπως συνεργούμε όλοι έχοντας αποδεχθεί το σύγχρονο τρόπο ζωής;

Το ίδιο ερώτημα ως προς την προσωπική ενοχή απασχολούσε και το δημιουργό μιας άλλης Αμερικανικής ταινίας, της ταινίας «Τρίτος άνθρωπος» με τον Όρσον Ουέλες; το ερώτημα, αν υπάρχει ενοχή για κάποια εγκληματική πράξη, όταν τα θύματα είναι εντελώς άγνωστα και δεν τα συνδέει τίποτε με τον δράστη. «Αν πατώντας ένα κουμπί πεθαίνουν κάποιοι άνθρωποι στην Κίνα, ποια ενοχή υπάρχει;» Είναι πιο ένοχος ο συγκεκριμένος δολοφόνος από αυτούς που αδιαφορούν για τον άγνωστο τους που πεθαίνει δίπλα τους στο μετρό;

Το δραματικό μήνυμα των δημιουργών της ταινίας είναι, πως ο σύγχρονος τρόπος ζωής στις απρόσωπες μεγαλουπόλεις σκοτώνει τα ανθρώπινα αισθήματα και οδηγεί στην περιφρόνηση της ζωής του ανθρώπου. Η απροσωπία και η έλλειψη προσωπικών σχέσεων ή η διαφθορά τους που είναι το ίδιο, καταλήγει στην ψυχική αναλγησία και στην εξάλειψη του αισθήματος της ευθύνης και της ενοχής. «Όλοι είμαστε ασήμαντοι σ' αυτό το απέραντο πουθενά.»
http://lagouvardospot.blogspot.com/2010/12/blog-post_5484.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου