H τσουκνίδα ανήκει στην οικογένεια των κνιδοειδών, από την οποία έχουν λάβει το όνομά τους οι κνιδώσεις. «Ένοχοι» γι’ αυτό είναι κυρίως δύο βασικά συστατικά που περιέχονται στις τρίχες του φυτού (η τσουκνίδα είναι χνουδωτό φυτό, το οποίο στο σύνολό του καλύπτεται από τρίχες): Πρόκειται για την ισταμίνη και το φορμικό οξύ, που απελευθερώνονται με την αφή και προκαλούν αίσθημα καψίματος στο δέρμα. Οι τρίχες της τσουκνίδας, που είναι λεπτές μυτερές και μοιάζουν με τη βελόνα μιας σύριγγας, στο πάνω μυτερό άκρο είναι καλυμμένες με ένα εύθραυστο κυστίδιο, ενώ το κάτω άκρο είναι ελαφρώς διογκωμένο καθώς εκεί υπάρχουν δραστικές ουσίες.